Mimo, że ukąszenie przez żmiję zygzakowatą (Vipera Berus) nie stanowi większego zagrożenia dla osób dorosłych, niemniej jednak należy podjąć specjalne środki ostrożności, szczególnie w przypadku dzieci, alergików i osób starszych.
Szpitalny Oddział Ratunkowy w Starogardzie Gdańskim dysponuje surowicą przeciw jadowi żmii zygzakowatej. Podkreślić jednak należy, że w chwili obecnej nie podaje się surowicy każdej pokąsanej osobie. Podanie surowicy wymaga ścisłych, indywidualnie ustalonych wskazań, ponieważ istnieje ryzyko powikłań po podaniu surowicy; a więc zagrożenia związane z jej podaniem mogą przewyższyć korzyści.
Kwalifikację do podania surowicy oraz leczenie przeprowadzają specjaliści zajmujący się problematyką zatruć – w naszym regionie – Pomorskie Centrum Toksykologii w Gdańsku działające jako oddział szpitalny i czynne jest przez całą dobę. Oczywiście każdy przypadek ukąszenia przez żmiję powinien być zaopatrzony w najbliższym SOR – ze.
Zanim jednak pacjent trafi do szpitala powinien podjąć następujące działania:
1. Oddalić się od miejsca gdzie nastąpił wypadek, aby uniknąć kolejnego ukąszenia
2. Zachować spokój
3. Starać się nie wykonywać czynności wymagających wysiłku np. nie biegać. To spowolni rozprzestrzenianie się jadu.
4. Usunąć biżuterię i inne elementy ubioru z ugryzionej kończyny (głównie pierścionki na palcach)
5. Nie tamować krwawienia! Nie odsysać jadu! Nie nacinać! Nie masować! Można delikatnie oczyścić ukąszone miejsce wilgotnym gazikiem
6. Unieruchomić ukąszoną kończynę. Utrzymywać ją w miarę możliwości poniżej poziomu serca
7. Jak najszybciej znaleźć specjalistyczną pomoc medyczną w celu poddania się kontroli lub podania surowicy. Zaleca się wezwanie pogotowia, pomoc rodziny lub każdej innej osoby mogącej przetransportować ukoszoną osobą do szpitala. W razie braku pomocy, sam spokojnie udaj się do najbliższej placówki medycznej
8. Jeśli nie jesteś poszkodowanym lecz udzielasz pierwszej pomocy pamiętaj, aby w pierwszej kolejności zająć się przywracaniem ewentualnego upośledzenia funkcji życiowych, pozostawiając kwestie rany po ukąszeniu na drugim planie
9. Po ukąszeniu w żadnym wypadku nie wolno spożywać alkoholu ani narkotyków!
Algorytm postępowania przygotowany przez lek. med. Mariusza Pona Zastępcę Kierownika Szpitalnego Oddziału Ratunkowego Kociewskiego Centrum Zdrowia Sp. z o. o.