na temat szlaków turystycznych przebiegających przez gminę
Szlak Kociewski – kolor żółty, szlak pieszy, szlak rowerowy
Trasa: Tczew – Szpęgawsk-Starogard Gdański–Nowa Wieś – Wirty – Borzechowo– Czarna Woda (PKP) 84 km
Opis: Trasa szlaku biegnie z Tczewa do Czarnej Wody, częściowo przez Obszar Chronionego Krajobrazu Borów Tucholskich. W Tczewie warto zobaczyć Muzeum Wisły oraz stare miasto, W Szpęgawsku masowe groby – miejsce kaźni ofiar hitleryzmu, W Starogardzie Gd. warto zobaczyć Stado Ogierów, Muzem Ziemi Kociewskiej, Rynek, W Nowej Wsi elektrownię wodną na rzece Wierzycy, W Wirtach Arboretum i Ogród Dendrologiczny, w Borzechowie drewnianą chatę kociewską – Biblioteka, w Czarnej Wodzie Wystawę Przyrody Borów Tucholskich i Doliny rzeki Wdy , drogę krzyżową autorstwa malarza Tadeusza Rupiewicza w kościele pw.M.B. Częstochowskiej, system nawadniania łąk i kanał rzeki Wdy zbudowany w 1848 roku. Dla turystów wypoczywających aktywnie Czarna Woda proponuje m.in. kompleks sportowy z czynnym w sezonie letnim basenem kąpielowym o wymiarach olimpijskich (50m), płytą boiska do piłki nożnej, boiskiem do siatkówki plażowej, siłownią oraz bazą noclegową. Dla turystów kajakowych czynna jest wypożyczalnia kajaków przy ul. Okrężnej.
Czas: 5 dni pieszo, 2 dni rowerem.
Inicjator: PTTK
Szlak Kręgów Kamiennych – Kolor zielony, szlak pieszy, szlak rowerowy
Trasa: Czarna Woda (PKP) – Zawada- Klonowice – Odry –Kręgi Kamienne – Miedzno-Grzybno – Bąk – Olpuch (dalej do Kamienicy Królewskiej) 100 km.
Opis: Szlak biegnie terenami leśnymi praktycznie od początku do końca. W Odrach znajduje się rezerwat archeologiczny „Kamienne Kręgi”. Cmentarzysko odrzańskie jest unikalnym obiektem archeologicznym i przyrodniczym w skali europejskiej. Rezerwat Kręgi Kamienne utworzony został w 1958 roku znajduje się na terenie nadleśnictwa Czersk, w leśnictwie Odry w odległości 44 km na północny wschód od Chojnic i około 14 km od Czerska. Rezerwat ten jest ciekawym obiektem archeologicznym, którego obszar wynosi około 16 ha. Wewnątrz ogrodzenia pośród rzadkiego lasu sosnowego znajduje się 10 całych i 2 fragmenty kręgów kamiennych, z którego najmniejszy posiada 15m, a największy 33m. Na obwodnicy kręgów stawione są kamienie wystające od 20 do 70 cm ponad powierzchnię ziemi. Oprócz kręgów w rezerwacie znajduje się ponad 20 kurhanów o średnicy od 8 do 123 m i wysokości od 0,5 do 2m. Obficie porastające teren kręgów wrzosy, mchy i porosty kryją liczne niespodzianki archeologiczne. Kręgi Kamienne dają dowód pierwotnej kultury zamierzchłych czasów i stanowią ciekawy przedmiot badań: historycznych, archeologicznych, przyrodniczych, kulturowych i kosmologicznych. Pierwsze badania były prowadzone w drugiej połowie XIX wieku przez archeologa Golfryda Ossowskiego. Po wielu badaniach archeolog polski prof. Kostrzewski uznał, że teren ten jest cmentarzyskiem słowiańskim, a kurhany i kręgi grobami oraz określił czas powstania zabytku na 1 i 2 wiek naszej ery. W kurhanach znaleziono ozdoby i naczynia z okresu rzymskiego. Słowianie grzebali zmarłych systemem popielnicowym tzn. zwłoki palono, a popioły układano do urny i zakopywano w głębokich jamach. Po zasypaniu jamy układano na grobie stos kamieni układanych jeden obok drugiego, kręgi w kształcie regularnie zarysowanych kół. Oprócz grobów popielnicowych znaleziono także groby szkieletowe. Świadczy to o tym, że w tym okresie oprócz Słowian zamieszkiwała te tereny ludność germańska – Gotowie, która grzebała zmarłych.
Czas: 6 dni pieszo, 3 dni rowerem
Inicjator: PTTK
Szlak Kultur Megalitycznych (szlak nieoznaczony) szlak rowerowy, szlak pieszy
Trasa: Czarna Woda -Leśna Huta -Wojtal – Odry –Kamienne Kregi – Czarna Woda 27 km
Opis: Szlak biegnie z Czarnej Wody do Leśnej Huty po tzw. kocich łbach, następnie z Leśnej Huty do Wojtala i z Wojtala do Odrów. Przed dotarciem do Kręgów Kamiennych w Odrach na pewno warto po drodze zobaczyć liczne zakłady zajmujące się hodowlą pstrąga.
Czas: 1 dzień
Szlak Arboretum (szlak nieoznaczony) rowerowy, pieszy
Trasa: Czarna Woda-Zimne Zdroje -Lubiki Huta Kalna – Młyńsk- Mały Bukowiec -Twardy Dół – Wirty 26 km
Opis: Szlak prowadzi spod Wystawy Przyrody Borów Tucholskich i Doliny Rzeki Wdy przez punkt widokowy na rzekę Wdę w Zimnych Zdrojach, Lubiki, Hutę Kalną, Mały Bukowiec, Twardy Dół nad jeziorem Niedackim do Arboretum i Ogrodu Dendrologicznego w Wirtach. Ogród dendrologiczny w Wirtach położony jest nad jeziorem Borzechowskim w gminie Zblewo. Zajmuje powierzchnię 33,61 ha, na której zgromadzono 450 gatunków drzew i krzewów. Jedną z atrakcji ogrodu są istniejące ścieżki: widokowa i dydaktyczna, które sprzyjają edukacji ekologicznej.
Czas: 1 dzień
Szlak Wodny rzeki Wdy
Trasa: Jezioro Wieckie – Lipusz-Wdzydze Kiszewskie – Czarna Woda-Wda – Błędno – Tleń-Żur-Gródek – Świecie 196 km
Opis: Rzeka Wda (zwana też Czarną Wodą) należy do 15 najważniejszych i najpiękniejszych szlaków kajakowych w Polsce. Źródła rzeki znajdują się w jeziorze Krążno, w pobliżu wsi Osława-Dąbrowa, 1,5 km na północny zachód od jeziora Wieckiego, na wysokości 156 m.n.p.m. na terenie gminy Studzienice w powiecie bytowskim. Długość rzeki (podana różnie w literaturze) wynosi 196 km. Jako lewy dopływ wpada do Wisły na jej 813, 5 km. W górnym jej biegu przepływa przez wiele jezior, w tym m.in. przez kompleks pięciu jezior zwanych przez Kaszubów Wielką Wodą. Są to jeziora: Wdzydze, Gołuń, Radolne, Słupinko i Jelenie. W sowim biegu przepływa także przez jeziora: Wieckie, Fiszewo, Lubiszewskie, Schodno, Żur (Tleń), Gródek i Kozłowo. Dorzecze Wdy w części północnej znajduje się na terenie Pojezierza Kaszubskiego, część środkowa i dolna leży na Kociewiu, na Równinie Tucholskiej, ujście znajduje się w Dolinie Dolnej Wisły. Rzeka ma bardzo zmienny charakter. Raz jest kamienistym potokiem, to znów rwącym strumieniem, by za chwilę zmienić się w rozlewiska lub leniwie płynącą rzekę. W całym swoim biegu Wda pięknie meandruje tworząc liczne, malownicze zakola i często zmieniając kierunek. Jej brzegi są przeważnie zalesione, wysokie, a miejscami nawet urwiste. Nim wpadnie do Wisły koło Świecia Wda tworzy szereg pięknych przełomów. Wg międzynarodowej klasyfikacji trudności Wdę zalicza się do klasy CL I (spływ łatwy: małe regularne fale, nieznaczne bystrza, lachy piaszczyste, mielizny, łatwe zakręty), a miejscami do klasy CL II (nieco trudno: wąskie i kręte koryto, miejscami znaczny spadek i kamieniste dno), Spływ można rozpocząć obok leśniczówki Nowy Zalewiec nad jeziorem Wieckim, w odległości 3 km od przystanku kolejowego Róg linii Kościerzyna – Bytów. Jednak zwyczajowo większość spływ rozpoczyna z Lipusza.
Miejsca do biwakowania ( kilometraż podany od ujścia w Świeciu):
1. okolice wsi Zalewiec j. Wieckie – 193,5km
2. jezioro .Lubiszweskie – 183 km
3. Lipusz – 179 km
4. Jezioro Schodno – 169,5 km
5. Jezioro Wdzydze – Borsk – 152 km
6. Bąk wybudowanie – 146 km
7. Wieck – 135 km
8. Czarna Woda – 130,5 km
9. Zimne Zdroje – 123,5 km
10. Czubek – 117 km
11. Czarne – 114 km
12. Osowo Leśne (most drogowy ) – 105,5 km
13. Młynki – 97,5 km
14. Wdecki Młyn – 84,5 km
15. Szlaga – 75 km
16. Błędno – 62 km
17. Tleń – 43 km
18. Zapora Żur – 34,5 km
19. Gródek – 25 km
20. Bedlenki – 16 km
21. Świecie KTW Celuloza – 1,5 km
22. Świecie Zamek – 1 km
Czas: ok. 10 dni.
Administrator rzeki: Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku
